“Vakaların doğurduğu İttihad ve Terakki Cemiyetini yine vakalar öldürdü.”
Süleyman Nazif, bu eserinde İttihad ve Terakki Cemiyetini doğuran ve öldüren bu vakaları tahlil ediyor ve onu diriltme çabalarını şiddetle tenkit ediyor. Ona göre I. Dünya Savaşı’nın başlarında gerçek vatanseverler hareketi terk etmiş ve meydan, kendi ikballerinin bekçisi olarak gördükleri İTC’yi vatandan da milletten de üstün gören güruha kalmıştı. İlim, zekâ ve cesaretten yoksun bu kadroların batırdıkları devletin enkazından bir parçası kurtarılabilmişse bu şeref, “yıkılan müessese”ye ait değildi. Onun için İTC’yi Teceddüd adıyla yeniden diriltme çabası, başlangıçtaki samimi hizmetlerinin hatırına -onca günahlarına rağmen- kendilerine unutulma nimetini bahşetmek isteyen milletin tevekkülünü suistimalden başka bir şey değildi.
